W dniach 27-28 listopada 2013 roku, w Grand Hotelu w Sopocie, odbył się II Ogólnopolski Zjazd RIPOK 2013. Tematem przewodnim zjazdu było podnoszenie efektywności ekologicznej i ekonomicznej regionalnych instalacji przetwarzania odpadów komunalnych. Podczas obrad poruszane były kwestie dot. rozbudowy, funkcjonowania i modernizacji zakładów. Obrady drugiego dnia składały się z równoległych sesji, podczas których szczegółowo omówiono tematykę instalacji MBP (część mechaniczna i biologiczna), kompostowni odpadów zielonych oraz składowisk.
Problemem, z którym obecnie borykają się RIPOKI to niewystarczający strumień odpadów. W Polsce jest wiele zakładów, które walczą o przetrwanie w nowych realiach. W branży znane są przypadki, kiedy zakłady dofinansowane ze środków unijnych, przez brak odpadów, nie mogą wykazać efektywności ekologicznej i tym samym trwałości projektu. Temat rozliczenia takich projektów oraz sankcje za nieuzyskanie wymaganych poziomów odzysku przeanalizowała Anna Specht-Schampera z Kancelarii Prawnej Schampera, Dubis, Zając i Wspólnicy z Wrocławia. Kwestię niewystarczającego strumienia odpadów pod względem realizacji prawnych obowiązków RIPOK kontynuował w swoim wystąpieniu prezes Krzysztof Krauze z poznańskiego ZZO.
Wiodącym tematem zjazdu była kwestia efektywności RIPOK. Zaproszeni eksperci przestawiali swoje doświadczenia w tym zakresie, od etapu planowania zakładu, poprzez jego budowę, modernizację po rozbudowę. Współczesne uwarunkowania zakładów MPB pod tym względem przedstawił Marek Klimek z Sutco Polska – sponsor generalny zjazdu. Przetoczone wnioski oparł na licznych przykładach realizowanych w Polsce. Niewątpliwie na efektywność ekonomiczną RIPOK wpływ mają elementy tworzące zakład. Mariusz Piasecki z Konsorcjum Firm Consultinowych przedstawił zestawienie czynników zwiększających efektywność zakładów RIPOK, zwracając uwagę na konsekwencje wyborów.
Mariusz Rajca z Tomra Sorting przekonywał, że wpływ na rentowność zakładu mają zastosowane technologie takie jak separatory optyczne. Podkreślił ich elastyczność w zakresie ustawień, co jest ważne przy zmianie koniunktury na rynku surowców wtórnych. O wydajności i ekonomii zastosowanych urządzeń na przykładzie przerzucarek do odpadów opowiadał Mirosław Kowalski z EAB BACKHUS GmbH. Podkreślił, iż zarządzający, którzy dbają o ekonomikę swoich zakładów muszą zwrócić uwagę na koszty funkcjonowania nie tylko na etapie przetargu, ale przede wszystkim w wieloletnim okresie pracy zakładu. Pogląd ten podzielił Tomasz Zujkiewicz z MT Recykling prezentujący technologie m.in. do rozdrobnienia odpadów. Technologię biosuszenia firmy Vecoplan omówił Jerzy Ziaja z J&Z Recykling, prezentując bogate niemieckie doświadczenia, które charakteryzują się wysoką efektywnością i automatyzacją procesu.
Wybór optymalnego systemu informatycznego, to kolejny ważny element zakładu. System nie tylko monitoruje, ale przede wszystkim zarządza strumieniem odpadów na zakładzie. Jak pokazują ostatnie doniesienia z branży, okazało się to niezmiernie ważne w perspektywie przepływu informacji między gminą, przewoźnikiem a zakładem – uzasadniał Radosław Michalec z Profeko.
Na poprawę efektywności systemu gospodarowania odpadów, wpływ mają również stacje przeładunkowe, których zasadne jest budowanie w regionach o znacznej powierzchni. Optymalne ich umiejscowienie poprawiło pracę m.in. na terenie Celowego Związku Gmin R-XXI, co przedstawiła dr inż. Jolanta Kamińska-Borak. Na zakładzie w Słajsinie, który obsługuje ten związek, z powodzeniem funkcjonuje przykład pierwszego polskiego systemu kompostowania Nova-Komp, który szczegółowo omówił Rajmund Prusiewicz z AK NOVA.
Złożoną problematykę uzyskania i rozliczenia poziomów odzysku i recyklingu poszczególnych grup odpadów przedstawiła Sabina Kowalska z firmy Konsulting Inwestycyjny i Środowiskowy. Niewątpliwie przygotowanie marcowych sprawozdań będzie nie lada wyzwaniem, a mnogość interpretacji poszczególnych elementów zestawień nie będzie w tym pomocna.
Każdy z zarządzających regionalnymi instalacjami, przy zmianie systemu gospodarowania odpadami, musi w szczególny sposób zadbać o rentowność zakładów i jego źródła finansowania. Opłaty „na bramie”, sprzedaż surowców, odzysk energii to główne źródła dochodu. Realne koszty funkcjonowania RIPOK a finansowanie gminy, w tym przepływ strumienia opłat miedzy gminą a RIPOK – omówił Jerzy Starypan, prezes BESKID ŻYWIEC.
Kwestie finansowania rozbudowy i modernizacji RIPOK ze środków krajowych, przedstawił Dyrektor Jarosław Roliński z NFOŚiGW. Pożyczki oraz kredyty to na razie optymalne rozwiązania proponowane przez fundusz.
W jaki sposób zwiększyć dochody RIPOK, jak modyfikować proces technologiczny, w jakim kierunku rozwijać zakład, to najważniejsze pytania, na które próbowali odpowiedzieć zaproszeni eksperci. Swoje doświadczenia na tym polu zaprezentowali m.in. Jerzy Szpakowski z ZZO w Sierznie, Marian Wojtkowski z ZUO w Elblągu, Tomasz Wadas z ZUK w Puławach.
Doświadczenia w budowie i rozbudowie swoich zakładów przedstawili m.in. prezesi: Paweł Lachowicz z ZUOK w Spytkowie oraz Piotr Rozwadowski z toruńskiego MPO, wskazując na problemy i wyzwania, jakie stoją przed eksploratorami.
Wstęp do sesji dotyczącej części biologicznej zakładów MBP przedstawił dr inż. Ryszard Szpadt, omawiając proces tlenowy stabilizacji odpadów. W referacie przedstawił rozwiązania najczęściej spotykanych problemów. Natomiast Marek Kundegórski z Grontmij omówił szczegółowo problemy eksploatacyjne powstające w procesie kompostowania odpadów zielonych.
Część „składowiskową” obrad otworzył prof. dr hab. inż. Eugeniusz Koda z SGGW z wystąpieniem dot. wymagań prawnych i technologicznych w procesie zamykania i rekultywacji składowisk odpadów. W dalszej części sesji Andrzej Krzysków z proGeo omówił szczegółowo warunki i formy prawne funduszu rekultywacyjnego, którego stworzenie łączy się z wieloma pilnymi działaniami gmin i RIPOK-ów.
Efektywne zagospodarowanie stabilizatu i odcieków przedstawił Wojciech Głuszczak, opierając się na doświadczeniach Zakładu Utylizacji w Gdańsku.
W ramach RIPOK 2013 zorganizowane zostały równoległe wyjazdy techniczne. Uczestniczy zjazdu wizytowali Zakład Utylizacji Odpadów w Elblągu, EKO DOLINĘ w Łężycach, Zakład Utylizacji w Gdańsku oraz Zakład Zagospodarowania Odpadów w Sierznie koło Bytowa.
Ogólnopolski Zjazd RIPOK to najważniejsze w Polsce spotkanie zarządzających tego typu instalacjami. Stanowi forum wymiany doświadczeń, umożliwia zapoznanie się z modelami zarządzania instalacjami RIPOK oraz prezentuje kierunki rozwoju tych instalacji w Polsce.
